درمان ریشه دندان

مرکز دندانپزشکی امیران: دندان ساختار زنده و پویایی می باشد و این حیات را مدیون میلیون ها بافت پیچیده و ریز عصب و رگ و باکتری و سلول .... که در هسته مرکزی دندان به شکل و آناتومی منحصر به فرد تبلور شاهکار خلقت را رقم زده، به جویدن زیبایی تکلم و چهره شناسی کمک می کند.

از جمله دردهایی که اکثر افراد آن را تجربه کرده اند؛ میتوان به دندان درد اشاره کرد. دندان درد دلایل مختلفی دارد که از رایج ترین آنها رسیدن پوسیدگی دندان به عصب میباشد. در مرکز دندان پزشکی دکتر امیران_دکتر سید حیدر اشرف، دکتر متخصص ریشه عصب کشی به بهترن نحو ممکن انجام میگیرد.

درمان ریشه دندان یا اندودونسی یا عصب کشی یکی از راه های درمان مشکلات ناشی از نفوذ پوسیدگی به ریشه دندان و تخریب آن است. عصب دندان هیچ محافظی ندارد و در طولانی مدت سم های باکتریهای ناشی از پوسیدگی از بین خواهند رفت. اگر به درمان ریشه دندان اقدام نشود، باکتری به تمام کانال دندان نفوذ میکند و در نهایت بافت اطراف آن را کاملا تخریب میکند و امکان دارد به دلیل عفونت منتقل شونده از طریق خون تاثیراتی منفی بر سلامت عمومی فرد داشته باشد.

درمان به موقع ریشه دندان میتواند از تخریب کامل دندان جوگیری کند و در نتیجه نیازی به کشیدن دندان وجود ندارد.

پوسیدگی دندان درجه های مختلفی دارد. وقتی که روی مینا و عاج دندان لکه های پوسیدگی دیده شود و هیچ دردی به همراه نداشته باشد آنگاه با درمان سطحی و  پر کردن با کامپوزیت پوسیدگی برطرف خواهد شد. ولی زمانی که پوسیدگی گسترش یابد و عفونت وارد بافت نرم مرکز دندان میشود و به عصب دندان میرسد. اکنون باید افزونو بر پر کردن و ترمیم دندان، عصب کشی و درمان ریشه دندان انجام گیرد. فشار بر پالپ هنگام شب نسبت به روز بیشتر میباشد در نتیجه دندان درد در شب بیشتر از روز حس میشود.

علائم پوسیدگی دندان و نیاز به درمان ریشه دندان

-دندان درد پس از خوردن خوراکی های سفت

-درد ناگهانی یا تیر کشیدن دندان در زمان غذا خوردن یا نوشیدنی های خیلی گرم یا خیلی سرد

-تیر کشیدن دندان یا دندان درد طولانی مدت و غیر قابل تحمل بدون هیچ دلیلی

-تغییر رنگ (سیاه شدن دندان) دندان و بوجود آمدن سوراخ های عمیق بر روی دندان آسیب دیده.

-احتمال ریختگی دیواره دندان یا لق شدن آن وجود دارد

-ممکن است صورت یا لثه در اثر افزایش عفونت دندان ورم کند

مراحل عصب کشی و درمان ریشه دندان

برای درمان ریشه دندان در ابتدا دکتر متخصص توسط ماده بی حس کننده لثه را بی حس میکند. پس از آن پوسیدگی های موجود بر دندان مورد نظر ر ا کاملا از روی دندان پاک میکند. در ادامه عفونت های پالپ نیز کاملا تخلیه شده و میکروب هایی که در کانال های عصبی دندان وجود دارند توسط دندان پزشک از بین میروند. اکنون ریشه دندان به طور کامل تخلیه شده است.

سپس برای اطمینان از تخلیه کامل عفونت ها از دندان عکس برداری میشود. در نهایت با استفاده از آماگام یا کامپوزیت روی دندان را پر میکنند.

بعد از عصب کشی ممکن است دندان درد شدیدی به سراغ بیمار بیاید که طبیعی است و به دلیل حساسیت دندان است. این دندان درد پس از چند روز از بین خواهد رفت.

حال با نقص در بهداشت و پیشروی پوسیدگی تا رسیدن به قلب دندان، عامل التهاب و حتی منجر به عفونت دندان می شود. راه حل؟ حذف بافت عفونی از بدن به روش درمان ریشه!

با حفره به مرکز آن دسترسی پیدا می کنیم. مراحل این امر خارج کردن ریشه از کانال،  شستشو و ضد عفونی به دو روش مکانیکی و شیمیایی می باشد، بدین جهت با فایل های دندانپزشکی و محلول های مخصوص به علاوه سرم کاملا محیط تمیز می شود و شکل دهی کانال صورت می گیرد.

شکل دهی به دو روش دستی و دستگاه می باشد.

در کل شکل دهی به روش کراون داون یا تاک بک به صورت عموم انجام می شود که هر کدام مزیت های خودش را دارد.

به تناسب هر روش مواد با ضخامت و شکل مناسب برای پر کردن ریشه موجود است.

ماده تشکیل دهنده با نام گوتا پرکا (Gutta Percha) نوعی ترکیبات خاص خنثی که با محلول مایع مانند (سیلر) برای سیل و عایق کردن کامل کانال استفاده می شود، تا از نفوذ هر نوع باکتری یا بای پروداکت آن جلوگیری کند.

مهمترین وظیفه مواد پر کردن همین امر است تا از نفوذ جلوگیری شود.

هر دندان به تناسب اینکه کجا قرار دارد به دندان قدامی (سانترال و لترال) میانی (پرمولر اول و دوم) و خلفی (مولر اول دوم و سوم یا همان دندان عقل) تقسیم می شود.

معمولا دندان های قدامی‌ تک کانال هستند، دندان های میامی دو کانال و دندان های خلفی سه کانال، البته در هر کدام استثنا وجود دارد و در برخی موارد به شدت زیاد دیده می شود.

من باب مثال دندان مولر اول بالا ( یا همان دندان شش) معمولا چهار کانال دارد یا دندان میانی پایین یک کانال دارد. پس همیشه احتمال استثنا وجود دارد!

اینکه درمان ریشه در چند جلسه انجام شود به چندین امر بستگی دارد، میزان تخریب تاج و نفوذ میکروب به داخل عصب، وجود عفونت و آبسه ته کانال، درد و علائم موجود، همکاری بیمار و چندین عامل دیگر ولی در کل ترجیح داده می شود برای بهتر انجام دادن مراحل شستشو و شکل دهی در حداقل دو‌جلسه انجام شود.

با این که طبق تحقیقات به عمل آمده اگر کلیه‌ مراحل به درستی انجام شود در نتیجه تعدد جلسات تاثیری ندارد.

مصرف آنتی بیوتیک پس از درمان ریشه در عموم ضروری نیست. فقط در صورت داشتن علائم باید تجویز و مصرف شود.

توجه شود که مصرف آنتی بیوتیک فقط با تجویز پزشک قابل مصرف می باشد و به هیچ وجه نباید خود سرانه استفاده شود. 

چه زمان و در چه شرایطی دندان درمان ریشه می شود؟

در صورتی که تخریب گستره به واسطه پوسیدگی مشاهده شود. علائم بالینی ( درد ، حساسیت به سرما و گرما، درد در دقیقه، پوسیدگی گسترده، رادیوگرافی) با تشخیص پزشک انجام می گیرد.

بی حسی

لازمه انجام هر گونه درمان به خصوص درمان ریشه بی حسی عمیق و کامل است.

نوع متداول بی حسی کارپول لیدوکائین با اپی نفرین (تنگ کننده عروق) است. تنگ کننده عروق برای تاثیر بیشتر و طولانی تر بی حسی مورد استفاده می باشد ولی در بیماران دارای مشکل قلبی منع استفاده دارد و جایگزین آن کارپول بی حسی بدون اپی نفرین استفاده می شود.

انواع بی حسی با برند و تاثیر گذاری متفاوت در دسترس است.

برخی افراد تصور می کنند به جای ترمیم بهتر است درمان ریشه کنند تا با این کار از درد و انجام مجدد فرآیند جلوگیری کنند، چقدر این فکر درست است؟

پیشگیری به این معنی نیست که دندانی که لازم نیست درمان ریشه شود، این اقدام پیشگیرانه انجام شود، زیرا تخریب دندان یا به عبارتی تضعیف آن با این کار بسیار زیاد است و به ناچار دندان حالت زنده بودن خود را از دست می دهد.

طول عمر دندان کم می شود و احتمال از دست دادن دندان بسیار سریع تر اتفاق می افتد.

احتمال اینکه دندان پس از ترمیم مجدد دچار پوسیدگی شود همیشه موجود است ولی با اقدام‌ پیشگیرانه می توان از این امر پیشگیری کرد.

پس باید سعی کرد دندان دچار پوسیدگی نشود و نه اینکه با درمان ریشه پیشگیری کرد و این فکر اشتباه است.